Next level sambal goreng boontjes
en meer over mij
Welkom bij FC Vanja! Als je voor de betaalde optie kiest, dan heb je ook toegang tot het recept voor de lekkerste snijbonen van je leven: sambal goreng snijboontjes met veel romig sap en garnalen. Maar eerst stel ik me hier nader voor en vertel ik wat je te wachten staat.
INDO
Ik heb een Indische achtergrond, maar mijn Indische oma kon helaas niet koken. Daarom heb ik het mezelf geleerd, door in Indonesië met chefs en thuiskoks te koken en op zoek te gaan naar de oorsprong van ‘onze’ Indische keuken (een mengvorm van Indonesische en Europese invloeden). Je kunt dus zeker een goeie portie indo-schwung verwachten in deze foodclub. Als ik verstandig en commercieel was, zou ik vanaf nu alleen nog maar nasi en saté maken. In sarong. Maar ik ben niet verstandig, ik doe vooral wat ik leuk vind.
ITALO
Zo ging ik ooit Italiaanse taal-en letterkunde studeren (Chinees was verstandiger geweest). De taaltheorie vond ik al snel gortdroog dus vertrok ik als 19-jarige naar Rome om het geleerde in praktijk te brengen; om cornetto’s in cappuccino’s te dopen, soms met Riccardo dan weer met Alessandro, om de Romeinse keukenmores te leren met carbonara en cacio e pepe, in het donker te gatecrashen bij de thermen van Caracalla en dan thuis munchies stillen met nachtpasta aglio, olio, peperoncino. Voor een vervolgstudie en stage ben ik later in Florence gaan wonen. Daar kreeg ik verkering met jetset-Florentijn Lorenzo, wiens vader Gianni jaagde op everzwijnen en paddenstoelen. Ze hadden een olijfboomgaard, een immense wijnkelder en een kok die elke dag vette pranzo’s kookte. Onder de magnoliaboom aten we de Livornese vissoep cacciucco, in de chique eetzaal spoelden we gefrituurde salieblaadjes en artisjokjes weg met Chianti die nooit op ging, ook niet in de wijnkelder. Mijn liefde voor de Italiaanse keuken is in Florence verder gegroeid (in tegenstelling tot de liefde voor de verkering, die droogde op). Later heb me ik me nog aangemeld bij de Slow Food universiteit, maar die rich kids-opleiding heb ik maar aan me voorbij laten gaan. In plaats daarvan ben ik in restaurants gaan koken om daar kennis op te doen. Van Indisch restaurant tot Franse bistro en Italiaanse trattoria, van Normandisch kasteel tot yogaretreat op Kreta, ik kookte op vele plekken. Mijn recepten zijn een afspiegeling van mijn levenservaringen.
BEST GEZOND
Voor FC Vanja concentreer ik me op Indische, Italiaanse en ‘best gezonde’ recepten. Dat laatste omdat ik van gezond eten hou, het fysiek nodig heb vanwege allergieën en enge huidziektes en depri word als ik niet 5 van de 7 dagen gezond eet (voor het genuanceerde verhaal over gezond eten, zie mijn boek INSANE).
INDISCHE GOUWE OUWE
Ik trap deze eerste FC VANJA af met een Indische gouwe ouwe, maar dan net even anders: sambal goreng snijboontjes met garnalen. Er zijn meerdere wegen die naar sambal goreng boontjes (of sambal goreng buncis, Indonesische spelling) leiden. Je hebt ze pittig en droog, maar er bestaan ook natte met ‘sap’. Kuah, noemen ze dat in Indonesië. Kuah is life. Als ik langs eettentjes loop in Indonesië, scan ik direct of er wel genoeg gerechten met kuah zijn, zo niet loop ik door. Ik heb ook altijd een bamboe rietje bij me om de kuah op te zuigen (ok, dat is een leugen). Toen de legendarische Indische historicus Hans Goedkoop een paar maanden terug langs kwam om sambal goreng boontjes te maken voor zijn programma ‘De Indische Rekening’, ging ik voor natte bonen (ik zit op minuut 34, maar kijk vooral de hele aflevering, het is onze gezamenlijke geschiedenis). Hans wilde vooral de boontjes van zijn moeder. Ja zeg Hans, dan sta ik bij voorbaat al 1-0 achter. Het gaat natuurlijk nooit zo smaken als bij moeders thuis. Uiteindelijk vond Hans mijn boontjes heerlijk (zei hij in ieder geval beleefd).
WIL DE ECHTE S.G. BOONTJES DAN NU OPSTAAN?
Door veel onderzoek te doen naar Indische en Indonesische gerechten, kom je erachter dat iedere familie wel een eigen draai geeft aan klassiekers. Er bestaat geen officiële versie. Het opschrijven van recepten is in Indonesië lange tijd geen traditie geweest, het eerste kookboek (Mustika Rasa) dateert bijvoorbeeld uit 1957 (!) In Nederland wordt sambal goreng boontjes vaak als onderdeel van een rijsttafel geserveerd. Nu zijn koloniale rijsttafels niet echt mijn ding, een soort all you can eat waarbij totaal verschillende smaken op een hoop worden gegooid. Culinair historica Lizet Kruyff schrijft erover op haar site in het artikel rijsttafel revisited:
“In her book Indo Rock (2019) Vanja van der Leeden fulminates against the ‘rijsttafel as it is an abominable combination of dishes that would never meet during a meal in Indonesia. Bali isn’t Sumatra isn’t Java isn’t Bantam and so on.”
Klinkt streng, maar dat valt mee. Ik vind het leuk om dingen uit te zoeken. Logisch ook, dat je je verdiept in je onderwerp. Mijn s.g. boontjes zijn dus geen bijgerecht en daarom voeg ik een extra proteïne toe zodat het een hoofdgerecht wordt. In Indonesië zie je het ook vaak met kip of tempeh. Vegetariërs vervangen de garnalen voor tofu of tempeh.
In de tips bij het recept vind je de bereiding voor tempehcrumble. Voor een goeie s.g. boontjes is het belangrijk dat je de juiste verhouding zoet, zout, pittig en zuur hebt. Geef de bumbu de tijd om te garen en proef ‘m tijdens het koken. Als hij hoekig smaakt, gaar dan nog wat langer. De truc is om net genoeg kokosmelk toe te voegen. Niet teveel, het moet geen zoete kokoskledder worden. Denk je dat meer mensen geïnteresseerd zijn in bespiegelingen rondom boontjes? Deel deze post dan!
WAAR IS HET RECEPT? IN DE BETAALDE NIEUWSBRIEF!
Je hebt (bewust of onbewust, ik geef toe, het is niet helemaal duidelijk in Substack) gekozen voor de gratis versie van FC Vanja. Maar lieve food hooligan, voor niets gaat de zon op! Het bedenken, ontwikkelen en vastleggen van recepten kost veel tijd en ervaring. In de gratis versie van FC Vanja deel ik het verhaal achter het recept ter inspiratie. Voor €5 per maand (zeg een speciaalbiertje) krijg je om de week kooktips, unieke en geteste recepten, kookvideo’s van mij én mag je verzoeknummers indienen. Kies je voor een jaarbonnement, dan ben je goedkoper uit (€4,17 per maand)
Schrijf je in via de knop hieronder en het recept is van jou!